Etapy porodu naturalnego – co Cię czeka krok po kroku?

Poród naturalny, inaczej zwany porodem siłami natury, to fizjologiczny proces, który dzieli się na trzy (a czasem cztery) główne etapy, zwane okresami porodu. Każdy z nich ma inną dynamikę, inną rolę do spełnienia i wiąże się z innymi odczuciami. Zrozumienie tego, co dzieje się z Twoim ciałem, bardzo pomaga w świadomym przeżywaniu narodzin dziecka.

Okres I: Rozwieranie (Najdłuższy etap)

To czas od wystąpienia pierwszych regularnych skurczów do osiągnięcia pełnego rozwarcia szyjki macicy, czyli 10 centymetrów. Ten etap dzieli się na dwie fazy:

1. Faza utajona (wstępna):

• Co się dzieje? Skurcze są zazwyczaj nieregularne, o różnym natężeniu, często przypominają silniejsze bóle miesiączkowe lub ból w dole pleców. Szyjka macicy zaczyna się skracać, mięknąć i powoli rozwierać (do ok. 3-4 cm).
• Jak długo? To najdłuższa, ale najmniej intensywna faza. Może trwać od kilku do nawet kilkunastu godzin (szczególnie przy pierwszym porodzie).
• Co robić? To jeszcze nie jest czas, by jechać do szpitala (chyba że odeszły Ci wody płodowe lub masz krwawienie). Staraj się zrelaksować w domu, weź ciepły prysznic, zjedz lekki posiłek, spaceruj, próbuj odpoczywać między skurczami.

2. Faza aktywna:

• Co się dzieje? Skurcze stają się regularne, coraz częstsze, dłuższe i znacznie silniejsze. Rozwarcie postępuje szybciej (od 4 cm do pełnych 10 cm). To jest właściwy moment, by pojechać do szpitala.
• Jak długo? Zazwyczaj kilka godzin. Skurcze mogą występować co 2-3 minuty i trwać 60-90 sekund.
• Co robić? To najbardziej intensywna praca. Słuchaj swojego ciała – spaceruj, kołysz się na piłce, korzystaj z prysznica. Stosuj techniki oddechowe, których uczyłaś się w szkole rodzenia. Bądź w kontakcie z położną i osobą towarzyszącą.

Okres II: Parcie (Narodziny dziecka)

To etap od momentu osiągnięcia pełnego rozwarcia (10 cm) do chwili urodzenia się dziecka.

• Co się dzieje? Skurcze zmieniają swój charakter. Stają się mniej częste (co 3-5 minut), ale bardzo silne. Pojawia się naturalna, nieodparta potrzeba parcia (podobna do parcia na stolec), spowodowana uciskiem główki dziecka na nerwy miednicy.
• Jak długo? Od kilkunastu minut do maksymalnie 2 godzin (przy pierwszym porodzie czasem dłużej, zwłaszcza ze znieczuleniem).
• Co robić? To moment aktywnego wysiłku. Najważniejsze to słuchać wskazówek położnej. Będzie Ci mówić, kiedy przeć (zazwyczaj na szczycie skurczu), a kiedy odpoczywać i łapać oddech (między skurczami). Instynktownie szukaj najwygodniejszej dla siebie pozycji (np. wertykalnej – kucznej, na boku, w klęku), która wspomaga siłę grawitacji.

Kulminacyjnym momentem jest urodzenie główki, a zaraz po niej (zazwyczaj już przy kolejnym skurczu) reszty ciała dziecka.

Okres III: Łożyskowy

Drugi okres kończy się euforią – dziecko jest już na świecie, zazwyczaj ląduje na Twoim brzuchu (kontakt "skóra do skóry"). Ale poród jeszcze się nie skończył.

• Co się dzieje? Po kilku lub kilkunastu minutach macica znów zaczyna się lekko kurczyć, aby odkleić i urodzić łożysko.
• Jak długo? Zazwyczaj od 5 do 30 minut po urodzeniu dziecka.
• Co robić? Położna poprosi Cię o lekkie parcie, aby pomóc łożysku wyjść. To już nie jest bolesne. Przystawienie dziecka do piersi w tym momencie pomaga obkurczać macicę (dzięki wydzielanej oksytocynie) i przyspiesza ten etap.

Po urodzeniu łożysko jest dokładnie oglądane przez personel, aby upewnić się, że wyszło w całości. Jeśli doszło do nacięcia lub pęknięcia krocza, jest ono teraz zszywane (zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym).

Okres IV: Obserwacja (Pierwsze godziny po porodzie)

Niektórzy wyróżniają jeszcze czwarty okres porodu.

• Co się dzieje? To dwie godziny ścisłej obserwacji po urodzeniu łożyska. Jesteś nadal na sali porodowej (lub sali pierwszego kontaktu) razem z dzieckiem i partnerem.
• Po co? Personel medyczny regularnie kontroluje Twój stan – obkurczanie się macicy, siłę krwawienia z dróg rodnych oraz ciśnienie i tętno. To kluczowy czas dla wyłapania ewentualnych powikłań (np. krwotoku).
• Co robić? To Wasz pierwszy, intymny czas. Cieszcie się sobą, nawiązujcie więź. To idealny moment na pierwsze, spokojne przystawienie dziecka do piersi.